افزایش سن و کاهش تولید کلاژن، باعث بروز چین و چروک، افتادگی و کدر شدن پوست میشود. اما در سالهای اخیر روشهای غیرتهاجمی برای جوانسازی پوست محبوبیت چشمگیری یافتهاند که میتوانند بدون نیاز به جراحی، ظاهر پوست را شادابتر و سفتتر کنند. در میان این روشها، لیزر و هایفوتراپی دو تکنیک پرکاربرد هستند که هرکدام با سازوکار متفاوت، به بازسازی بافت پوستی کمک میکنند. اما تفاوت اصلی آنها در چیست و کدام روش اثرگذاری بیشتری دارد؟ در ادامه بهصورت علمی و دقیق، این دو روش را بررسی میکنیم.
جوانسازی پوست با لیزر چیست و چگونه عمل میکند؟
لیزر یکی از پیشرفتهترین فناوریها برای جوانسازی پوست است که با استفاده از پرتوهای متمرکز نور، لایههای آسیبدیده پوست را هدف قرار میدهد و روند ترمیم سلولی را تحریک میکند. در واقع انرژی لیزر به پوست منتقل میشود و باعث تبخیر سلولهای پیر و در عین حال فعالسازی فیبروبلاستها جهت تولید کلاژن و الاستین میگردد. نتیجه استفاده از این روش پوستی صافتر، روشنتر و سفتتر است.
انواع مختلف لیزر برای جوانسازی پوست
انواع مختلفی از لیزر برای جوانسازی وجود دارد؛ از جمله لیزر CO2، اربیوم و لیزرهای فرکشنال که هرکدام با عمق متفاوتی در پوست نفوذ میکنند. اما امروزه لیزرهای فرکشنال به دلیل ایجاد زخمهای میکروسکوپی و تحریک قویتر بافت، کاربرد بیشتری دارند. البته پس از انجام لیزر، پوست برای مدتی قرمز و حساس میشود و به مراقبت ویژه نیاز پیدا میکند. بنابراین مرطوب نگه داشتن پوست اهمیت زیادی دارد، زیرا خشک شدن بیش از حد آن میتواند موجب تأخیر در ترمیم بافت شود.
مراقبتهای بعد از انجام لیزر
استفاده از ماسک سیلیکونی چندبار مصرف بعد از لیزر یکی از بهترین روشهای خانگی برای حفظ رطوبت و کاهش التهاب پوست است. این ماسکها با ایجاد لایهای محافظ روی پوست، مانع از تبخیر آب و از بین رفتن نرمی پوست میشوند. به همین دلیل بسیاری از متخصصان توصیه میکنند در کنار کرمهای ترمیمی، از ماسکهای سیلیکونی برای تسریع بهبود بافت پوستی استفاده شود. بهطور کلی لیزر درمانی برای پوستهایی با لک، جای جوش یا چینهای سطحی گزینهای مؤثر محسوب میشود، اما نیاز به مراقبت دقیق پس از هر جلسه دارد.
جوانسازی پوست با هایفوتراپی چگونه انجام میشود؟
هایفوتراپی یکی از مدرنترین روشهای جوانسازی پوست است که با استفاده از امواج متمرکز اولتراسوند، لایههای عمقی پوست را تحریک میکند. در این روش برخلاف لیزر، سطح پوست تحت تأثیر قرار نمیگیرد، بلکه انرژی صوتی به لایه SMAS (همان لایهای که در جراحی لیفت صورت مورد هدف قرار میگیرد.) نفوذ میکند. در این روش در اثر حرارت ایجادشده، فیبرهای کلاژن منقبض شده و پوست بهصورت طبیعی لیفت میشود.
از مزایای مهم هایفوتراپی میتوان به عدم نیاز به بیحسی، عدم دوران نقاهت، ایمنی بالا و امکان بازگشت سریع به فعالیتهای روزمره اشاره کرد. نتایج این روش بهصورت تدریجی و در طی چند هفته تا چند ماه نمایان میشوند، زیرا بدن به زمان نیاز دارد تا کلاژن جدید تولید کند. با این حال ماندگاری نتایج معمولاً طولانیتر از روشهای دیگر است.
مراقبتهای بعد از انجام هایفوتراپی
بعد از انجام هایفو، بهتر است پوست با محصولات آبرسان و محافظتکننده مراقبت شود تا روند بازسازی آن سرعت پیدا کند. به این منظور برخی از افراد از شیتهای سیلیکونی برای تقویت رطوبت پوست استفاده میکنند. زیرا قیمت سیلیکون شیت نسبت به دیگر روشهای جوانسازی پوست بسیار مناسب است و میتوان از هر ورقه سیلیکونی چندین بار استفاده کرد. همچنین این نوع شیتها باعث بهبود قوام پوست شده و روند ترمیم بافتها را سرعت میبخشند. این نوع مراقبتهای پس از درمان، تأثیر هایفو را بهطور محسوسی افزایش میدهند و کمک میکنند نتایج آن ماندگارتر شود.
مقایسه علمی و عملی بین لیزر و هایفوتراپی
هر دو روش لیزر و هایفوتراپی با هدف بازسازی پوست و تحریک کلاژن طراحی شدهاند، اما از مسیرهای کاملاً متفاوتی عمل میکنند. در واقع با وجود اینکه که لیزر با انرژی نوری لایههای سطحی پوست را هدف قرار میدهد، هایفوتراپی با امواج صوتی به لایههای عمقیتر نفوذ میکند.
تفاوت از نظر عمق اثرگذاری
در لیزر تمرکز انرژی روی اپیدرم و درم است و به همین دلیل برای درمان آسیبهای سطحی مثل لک، جای جوش و بافت ناصاف مؤثرتر است. اما هایفوتراپی لایههای زیرینتر را هدف قرار میدهد و در نتیجه باعث لیفت و سفت شدن پوست بدون آسیب سطحی میشود. به عبارتی لیزر به بازسازی سطحی و هایفو به بازسازی عمقی کمک میکند.
تفاوت از نظر ماندگاری و سرعت نتیجه
نتایج جوانسازی پوست با لیزر معمولاً سریعتر دیده میشود، اما ممکن است نیاز به چند جلسه درمان داشته باشد. از طرف دیگر هایفوتراپی نتایج تدریجی دارد و اثر آن تا چند ماه بعد همچنان ادامه پیدا میکند. در مجموع ماندگاری هایفو معمولاً طولانیتر است ولی لیزر تأثیر بصری سریعتری دارد.
تفاوت از نظر میزان آسیب و نقاهت
لیزر ممکن است باعث قرمزی، پوستهریزی یا التهاب موقت شود، در حالی که هایفوتراپی تقریباً بدون التهاب است و بیمار بلافاصله میتواند به فعالیتهای روزانه بازگردد. همین ویژگی باعث شده هایفو برای افرادی که نمیخواهند استراحت بعد از درمان داشته باشند، انتخاب مناسبتری باشد.
تفاوت از نظر هزینه و تعداد جلسات
هزینه هر جلسه هایفو معمولاً بیشتر است اما در بسیاری از موارد تنها یک جلسه کافی به نظر میرسد. در مقابل لیزر به جلسات بیشتری نیاز دارد اما هزینه هر جلسه کمتر است. اما انتخاب بین این دو روش به نوع پوست، سن و هدف درمان بستگی دارد.
در نهایت باید توجه داشت که نتیجه هر دو روش زمانی مشخص میشود که مراقبتهای بعد از درمان بهدرستی انجام شوند. در این مسیر استفاده از محصولات ترمیمی مانند شیتهای سیلیکونی میتواند سد محافظ طبیعی پوست را تقویت کرده و به ماندگاری نتیجه کمک کند. در واقع چنین مراقبتهایی ادامه درمان محسوب میشوند و مرحلهای جدا از آن نیستند.
کدام روش جوانسازی پوست مؤثرتر است؟
برای پاسخ به این سؤال باید هدف درمان مشخص شود. برای مثال اگر پوست دچار لک، جای زخم یا بافت ناصاف است، لیزر انتخاب بهتری به نظر میرسد، زیرا لایههای سطحی را بازسازی میکند. اما اگر مشکل اصلی افتادگی و کاهش قوام پوست باشد، هایفوتراپی با نفوذ به لایههای عمقیتر اثر بهتری دارد.
البته ترکیب این دو روش در برخی موارد، نتایج بسیار درخشانی به همراه دارد. به همین دلیل پزشکان گاهی ابتدا هایفو انجام میدهند تا پوست از درون سفت شود و سپس از لیزر برای بهبود سطح پوست استفاده میکنند. به این ترتیب جوانسازی هم در عمق و هم در سطح پوست اتفاق میافتد.
نکته مهم این است که هر دو روش بدون مراقبت مناسب بعد از درمان، ماندگاری مطلوبی نخواهند داشت. بنابراین آبرسانی، پرهیز از نور مستقیم خورشید و استفاده از محصولات ترمیمی توصیهشده توسط پزشک، پایههای حفظ نتایج هستند.
سوالات متداول
۱. آیا لیزر و هایفوتراپی را میتوان همزمان انجام داد؟
بله، در برخی موارد پزشک ترکیب این دو روش را برای دستیابی به نتایج کاملتر توصیه میکند.
۲. نتایج هرکدام از روشها چه مدت ماندگار است؟
ماندگاری نتایج هایفو معمولاً بین ۶ تا ۱۲ ماه است، در حالی که نتایج لیزر بسته به نوع دستگاه و مراقبت پس از درمان بین چند ماه تا یک سال دوام دارد.
۳. آیا هر دو روش برای همه پوستها مناسب هستند؟
هایفوتراپی برای انواع پوست بیخطر است، اما برخی از انواع لیزر ممکن است برای پوستهای تیره یا حساس مناسب نباشند. بنابراین مشاوره با پزشک متخصص پیش از انتخاب روش مناسب ضروری است.
جمعبندی نهایی
هر دو روش جوانسازی پوست با لیزر و هایفوتراپی اثربخش هستند، اما نوع هدف درمان، سن و شرایط پوست، تعیینکننده انتخاب نهایی است. در کنار انجام این درمانها، توجه به مراقبتهای خانگی اهمیت ویژهای دارد. استفاده از محصولات ترمیمی مانند ماسکها یا شیتهای سیلیکونی میتواند به ماندگاری نتایج و افزایش نرمی و درخشندگی پوست کمک کند. در واقع مراقبت پس از درمان همانقدر مهم است که خود درمان اهمیت دارد و اگر با دقت انجام شود، نتایج لیزر و هایفوتراپی را چندین برابر ماندگارتر میکند.